Ouderen die in het ziekenhuis worden opgenomen, zijn bijzonder kwetsbaar. Hun dagelijkse routine wordt verstoord en ze bewegen vaak minder. Dit, in combinatie met onderliggende gezondheidsproblemen en medicatiegebruik, vergroot het risico op bijkomend complicaties tijdens hun ziekenhuisverblijf. Om deze achteruitgang te voorkomen, zet het AZ Sint-Maria zich in voor een hoogwaardige zorg voor ouderen op alle afdelingen.

Meer dan alleen maar een hoofddiagnose

Om deconditionering bij oudere patiënten te voorkomen, wordt elke vorm van fragiliteit zo snel mogelijk opgespoord. Bij de opname al meet de verpleegkundige het geriatrisch risicoprofiel (GRP) aan de hand van vijf eenvoudige vragen. Zo komen we meteen te weten of er een cognitieve stoornis is (bijvoorbeeld desoriëntatie, dementie, delirium). We informeren of de patiënt alleen woont en/ of er al dan niet hulp mogelijk is door een inwonende partner of
ander familielid. We vragen of de patiënt moeilijkheden ondervindt bij het stappen of al eens ten val is gekomen. Werd de patiënt recent nog gehospitaliseerd? Wat is zijn medicatiegebruik? Aan de hand van die informatie achterhalen we of de patiënt een geriatrisch risicoprofiel heeft.

Dat alles gebeurt op basis van een wetenschappelijke onderzoekstool: het Comprehensive Geriatric Assessment. “Dit ‘CGA’ houdt ook rekening met de psychosociale aspecten en zorgbehoeften van de patiënt. Zowel de zelfredzaamheid voor én na de opname als de voeding, (in)continentie of pijnproblemen worden continu geobserveerd en gecommuniceerd. Rekening houdend met dit globale onderzoek wordt dan het interventieplan met concrete doelstellingen naar ontslag toe geformuleerd. Met deze aanpak proberen we op
Geriatrie de mensen zoveel mogelijk naar hun woonsituatie van voor de opname te laten terugkeren”, aldus dr. Lambrecht.

Interne geriatrische liaison

Door de toenemende vergrijzing worden ook op niet-geriatrische afdelingen in het ziekenhuis steeds meer oudere patiënten opgenomen. “Om fysieke achteruitgang te voorkomen, wordt ook hier voor fragiele ouderen een geriatrisch risicoprofiel opgemaakt”, vertelt geriater dr. Ilse Verhaeverbeke. “Wanneer dit risicoprofiel positief is, wordt ook op deze afdelingen de interne liaison opgestart
en worden er CGA-aanbevelingen geformuleerd naar de artsen en het betrokken verpleegkundig team”, aldus dr. Verhaeverbeke.

Externe samenwerking

Uiteraard worden ook de familie, de thuiszorg en de huisarts zoveel mogelijk betrokken in het geriatrisch behandelplan en ontslagbeleid. “Op die manier zijn ook zij goed geïnformeerd over de mogelijke therapieën, het medicatiegebruik, het comfortbeleid en de wensen van de patiënt. Op die manier geniet hij of zij maximaal respect als persoon”, benadrukt An Massagé, hoofdverpleegkundige op Geriatrie 1.

Het AZ Sint-Maria onderhoudt eveneens een sterke band met de woonzorgcentra. “Om de zorg na ontslag verder te managen, brengen we alle behoeften goed in kaart en voorzien we de noodzakelijke documenten, zoals medicatie- en therapievoorschriften of terugbetalingsattesten. Zo maken we samen met de woonzorgcentra werk van een betere zorgregio”, vertelt Brenda Vetsuypens, hoofdverpleegkundige op Geriatrie 2.

Geriatrisch Dagziekenhuis voor preventie en ambulante zorg

Ook voor het vroegtijdig opsporen van fragiliteit kunnen ze hier terecht. Zo onderzoeken we bijvoorbeeld of er een valrisico is door artrose, medicatiegebruik, bloeddrukval of verminderd zicht”, verduidelijkt Kim Paesmans, coördinator in het Geriatrisch Dagziekenhuis. Ook de verdere opvolging van ouderen na een opname verloopt via het Geriatrisch Dagziekenhuis, dat daartoe comfortabel en huiselijk werd ingericht.

Spirituele en morele ondersteuning

Voor oudere patiënten op zoek naar zin en zingeving is er ook spirituele ondersteuning. Vanuit een christelijk geïnspireerde visie bieden onze twee spiritueel zorgverleners een luisterend oor. Om patiënten moed in te spreken, gaan ze op zoek naar hun interne krachtbronnen. Een drukke dagtaak waarbij ze kunnen rekenen op de hulp van een team vrijwilligers, verspreid over de diverse afdelingen van het ziekenhuis.

Ook de mantelzorgers spelen inzake morele ondersteuning een belangrijke rol. Dankzij de mantelzorgpas kunnen ze hun naaste zelfs buiten de bezoekuren bijstaan. Ook voor het multidisciplinair team zijn ze een belangrijk aanspreekpunt.

Permanente kwaliteitszorg

De geriatrische aanpak van ons ziekenhuis is gestoeld op het KB van 26-03-2014. Om erkend te worden moet ons zorgprogramma ook voldoen aan de verschillende normen in dit besluit. Daarom houdt onze zorgcoach wekelijks een kwaliteitsmeeting met het geriatrisch team. Aan het centrale infobord worden de diverse kwaliteitsindicatoren geëvalueerd. Wat loopt goed? Waar is nog verbetering mogelijk? Of wat leren de cijfers ons? “De bordmeeting is een voorbeeld van onze Productive Ward, een methode waarmee we ‘bottom-up’ onze zorgkwaliteit permanent optimaliseren en daardoor elke zorginspectie goed doorstaan. En die kwaliteitszorg verdienen onze ouderen ook, net als waardering en respect. Daar gaan we voor”, aldus nog hoofdverpleegkundigen An Massagé en Brenda Vetsuypens.